Albania News Agency

Ky buxhet, i paraqitur nga Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen, synon të forcojë konkurrueshmërinë, sigurinë dhe rolin global të BE-së, si dhe të trajtojë sfida si ndryshimet klimatike dhe mbështetja për Ukrainën. Propozimi është aktualisht në negociata mes Komisionit Evropian, Parlamentit Evropian dhe shteteve anëtare.

Me sloganin “më i madh, më i zgjuar, më i mprehtë”, Komisioni propozoi buxhetin e rritur ndjeshëm prej 2 trilionë eurosh. Por kritikat erdhën menjëherë.

Buxheti, me një shumë totale prej rreth 2 trilionë euro, përfaqëson një rritje të konsiderueshme krahasuar me buxhetet e mëparshme afatgjata të BE-së. Ai përfaqëson mesatarisht 1.26% të të ardhurave kombëtare bruto të BE-së për vitet 2028–2034.

Një fond special prej 451 miliardë eurosh do të mbështesë investimet në teknologji të pastra, teknologji dixhitale, mbrojtje dhe siguri ushqimore.

Buxheti përfshin një rritje të ndjeshme të shpenzimeve për mbrojtjen – 131 miliardë euro do të alokohen për mbrojtjen dhe hapësirën, pesëfish më shumë se periudha e mëparshme.

Një fond i veçantë prej 100 miliardë eurosh do të përdoret për të ndihmuar Ukrainën e dëmtuar nga lufta.

Do të krijohet një mekanizëm i ri krize me fuqi financiare deri në 400 miliardë euro për të ndihmuar shtetet anëtare gjatë krizave të mëdha.

Propozimi përfshin burime të reja vetanake si taksa për kompanitë e mëdha, një pjesë nga taksat kombëtare mbi duhanin dhe një mekanizëm të rregullimit të karbonit në kufi.

Propozimi do t’i nënshtrohet negociatave intensive ndërmjet institucioneve të BE-së, ndërsa Parlamenti Evropian dhe shtetet anëtare do të vendosin përfundimisht për ndarjen dhe strukturën e buxhetit.

Ursula von der Leyen premton se me këtë buxhet, vendet anëtare nuk do të duhet të paguajnë më shumë se më parë. Ajo synon të gjenerojë të ardhura të drejtpërdrejta për Komisionin përmes taksave mbi duhanin, kompanitë e mëdha dhe mbeturinat elektronike.

Qëllimi kryesor është kthimi i borxhit të madh të përbashkët të marrë për të ndihmuar ekonomitë e vendeve të BE-së pas pandemisë së koronavirusit.

Por taksat e reja të BE-së janë gjithmonë të diskutueshme dhe shpesh është e vështirë të miratohen nga shtetet anëtare.

Kryetari i Këshillit të BE-së, António Costa, i cili luan një rol kyç për arritjen e konsensusit, tha: “Duhet të hyjmë në këtë debat me mendje të hapur dhe ndjenjë përgjegjësie kolektive”.

Kritikat vijnë si nga ata që duan më shumë investime, ashtu edhe nga ata që kërkojnë shkurtime.

Një nga negociatorët kryesorë për buxhetin në Parlamentin Evropian, demokrati i krishterë rumun Siegfried Mureșan, tha se ndihma për fermerët duhet të rritet, jo të ulet.

Ministri i Financave i Holandës, Eelco Heinen, i tha Politico Europe: “Buxheti është shumë i madh”.

Negociatat për buxhetin pritet të zgjasin deri në mesin e vitit 2027.