Çmimin Nobel për Ekonomi 2025 e fituan Mokyr, Aghion dhe Howitt
Stamboll, 13 tetor (Hibya) — Akademia Mbretërore Suedeze e Shkencave njoftoi se Joel Mokyr, Philippe Aghion dhe Peter Howitt janë fituesit e Çmimit Nobel për Ekonomi 2025 për “shpjegimin e rritjes ekonomike të bazuar në inovacion”.
Çmimi i vitit të kaluar për Ekonomi iu dha studiuesve amerikanë Simon Johnson, James Robinson dhe Daron Acemoglu për punimet e tyre mbi lidhjen midis kolonizimit dhe krijimit të institucioneve publike, që shpjegojnë pse disa vende mbeten në varfëri për dekada.
Ky çmim prestigjioz, me emrin zyrtar “Çmimi i Bankës Qendrore Suedeze për Shkencat Ekonomike në kujtim të Alfred Nobelit”, është çmimi i fundit që ndahet këtë vit.
Në deklaratën e Akademisë për çmimin, me vlerë 11 milionë korona suedeze (1,2 milionë dollarë), thuhet: “Fituesit na kanë mësuar se rritja e qëndrueshme nuk është diçka e natyrshme. Për pjesën më të madhe të historisë së njerëzimit, norma ka qenë stanjacioni ekonomik, jo rritja. Punimet e tyre tregojnë se duhet të jemi të vetëdijshëm për kërcënimet ndaj rritjes së vazhdueshme dhe të marrim masa për t’i parandaluar ato.”
Çmimet për mjekësi, fizikë, kimi, paqe dhe letërsi u shpallën javën e kaluar. Këto çmime u krijuan me testamentin e shpikësit dhe biznesmenit suedez Alfred Nobel dhe janë dhënë çdo vit që nga viti 1901, me disa përjashtime gjatë luftërave botërore.
Çmimi për ekonomi u krijua shumë më vonë dhe u nda për herë të parë në vitin 1969 për norvegjezin Ragnar Frisch dhe holandezin Jan Tinbergen për punimet e tyre në modelimin dinamik të ekonomisë. Vëllai i Tinbergen, Nikolaas, fitoi gjithashtu Çmimin Nobel për Mjekësi në vitin 1973.
Megjithëse pak ekonomistë janë emra të njohur për publikun, ndër fituesit më të njohur janë ish-kryetari i Rezervës Federale të SHBA-së Ben Bernanke, Paul Krugman dhe Milton Friedman.
Albania News Agency Albania News Agency