Albania News Agency

Ekspozita paraqet procesin historik të botimit të librit bullgar dhe veprimtarive arsimore nga gjysma e dytë e shekullit XIX deri në fillim të shekullit XX.

Ekspozita ndodhet në shtëpinë ku ka jetuar Hristo Gruev Danov, i njohur si “babai i librit bullgar”. Vizitorët mund të shohin nga afër shembuj të rrallë të librave të shtypur të periudhës së Rilindjes Bullgare dhe të përjetojnë shtypjen e librit në një presë origjinale, të përdorur nga Danov.

Modelet mësimore të astronomisë, të fokusuara te Mërkuri, Venusi, Toka dhe Marsi, janë ndër pjesët më tërheqëse të muzeut.

Sipas informacionit të dhënë nga zyrtarët e muzeut, në pajisjet e ekspozitës paraqitet në mënyrë simbolike “mbërritja e dritës së rrezatuar nga Dielli në Tokë” me ndihmën e një qiriu dhe një pasqyre. Me këtë model të thjeshtë por efektiv, vizitorëve u shpjegohet vizualisht “rrotullimi 24-orësh i Tokës rreth boshtit të saj” dhe formimi i ditës dhe natës.

Përmes të njëjtave pajisje shpjegohen në mënyrë konkrete “pozicionet e planetëve ndaj njëri-tjetrit”, “lëvizjet e Hënës”, “formimi i stinëve dhe renditjet planetare”. Theksohet se këto modele janë përdorur për shumë vite si mjete mësimore praktike, veçanërisht në lëndët e fizikës dhe biologjisë.

Këto modele shkencore, të përdorura gjerësisht në shkolla në vitet 1920 dhe 1930, tregojnë se “arsimi i asaj kohe nuk mbështetej në memorizim, por në vëzhgim dhe arsyetim”. Ndërkohë, “modeli i kraharorit me mushkëri të heqshme” dhe “modeli i syrit i ekspozuar bashkë me nervin optik” dëshmojnë se edhe anatomia e njeriut mësohej praktikisht në ato vite.

Muzeu ndodhet në shtëpinë ku ka jetuar Hristo Gruev Danov (1828–1911), i konsideruar themelues i botimit të librit bullgar. Ndërsa puna e Danovit në fushën e botimit dhe arsimit përbën boshtin kryesor të muzeut, modelet e shkencës dhe astronomisë të ekspozuara pasqyrojnë një qasje arsimore të shekullit XIX, çuditërisht racionale dhe e përqendruar te shkenca krahasuar me të sotmen.